Društvo

U VOZU SMRTI KOJI JE IŠAO DO JASENOVCA NASTALA JE JEDNA OD NAJTUŽNIJIH SRPSKIH PESAMA: Kada su zarobljeni Srbi zapevali ove stihove, ustaše su pobesnele i rešile da 3.000 duša ostave bez vazduha…

By Admin

Posted on 06/05/2019

Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici danas praznuju Đurđevdan, koji je jedna od najčešćih slava kod Srba.

Uz mnoge narodne običaje, tradicija je postala i pesma “Đurđevdan”, koju je obradio muzičar Goran Bregović. Međutim, mnogi Srbi danas ne znaju kako je zapravo nastala ta pesma i koje je njeno značenje.

Šesti maj 1942. godine. Hladno sarajevsko jutro. Policija Nezavisne države Hrvatske naredila je da se Srbima pripremi “đurđevdanski uranak”.

U četiri sata ujutru u grad su se slivale kolone srpskih zarobljenika iz logora, kasarni i zatvora.

Na Obali Kulina bana čekao ih je voz smrti, koji je iz Sarajeva putovao za Jasenovac.

U koloni je bilo oko 3.000, uglavnom, mladih ljudi.

Razjareni ustaša pred kolonom je uzvikivao:

“Đe ste, Srbi? Besplatno vas vodimo na teferič u Jasenovac!”

Na vagonima je pisalo “sedam konja ili četrdeset vojnika”, ali su ustaše u jedan vagon uvodile i po 200 zarobljenika.

Gladni i žedni, na putu prema jasenovačkom kazamatu, zatočeni Srbi padali su u krize zbog straha i neizvesnosti.

U tom opštem haosu jedan zatvorenik, iako u grču i nemoći, iz ponosa i prkosa, iz srca i duše zapevao je:

“Proljeće na moje rame slijeće,
đurđevak zeleni,
đurđevak zeleni,
svima osim meni.

Drumovi odoše, a ja ostah
nema zvijezde Danice,
nema zvijezde Danice,
moje saputnice.”

Zbog ove pesme ustaše su zatvorile šibere na vagonima, a zatvorenici, zbijeni jedni do drugih, na malom prostoru, ostali su bez vazduha.

Od 3.000, koliko ih je krenulo iz Sarajeva, u zloglasni Jasenovac stiglo je 2.000 duša, a samo njih 200 preživelo je torturu.

Zahvaljujući preživjelim, među kojima je i profesor Žarko Vidović, istaknuti istoričar i filozof, znamo za ovaj događaj i nastanak tužne pesme srpskih zarobljenika – “Đurđevdan”.

Pod utiskom ove priče, muzičar Goran Bregović obradio je pesmu koja je, u međuvremenu, postala planetarni hit, koji se izvodi na više svetskih jezika.

Dijaspora.news/Kurir.rs/Foto: Youtube