Magazin

U ovom rudniku još radi parna mašina iz 1872. godine: I danas bezbedno spušta rudare u jamu (FOTO)

By admin

Posted on 18/05/2018

Senjski Rudnik je naselje u Srbiji u opštini Despotovac u Pomoravskom okrugu. Udaljen je 20 kilometara od Despotovca i Ćuprije. U njemu se nalazi istoimeni rudnik, najstariji aktivni rudnik mrkog uglja u Srbiji, kao i najstarije rudarsko naselje u Srbiji. U sklopu rudnika se nalazi i zgrada Muzeja ugljarstva sa postavkom eksponata.

U periodu od izgradnje železnice 1892. godine, koja je povezala ovaj rudnik uglja sa centralnom Srbijom, do početka II svetskog rata 1941. godine, Senjski Rudnik je bio jedna od najperspektivnijih oblasti u zemlji. Zgrada centralnog magacina adaptirana je 1980. godine i od tada se koristi kao jedinstveni tehnički muzej ugljarstva u Srbiji, koji prezentuje predmete i istoriju Senjskog Rudnika i drugih srpskih rudnika uglja i rudarskih naselja, od Rimskog perioda do današnjih dana.

Muzej ugljarstva je otvoren 1980. godine, a od 1983. godine, zajedno sa neposrednom okolinom proglašen spomenikom kulture od velike važnosti za Republiku Srbiju. Osnovan je radi prikazivanja rudarsko–tehničko–istorijskog razvoja našeg rudnika i ostalih rudnika Srbije. Muzej u Senjskom Rudniku ima veoma zanimljivu i informativnu koncepciju i izložbenu postavku.

Stalna postavka Muzeja ugljarstva sastavljena je od zbirki antičkog i srednjovekovnog kopačkog alata, rudarskih lampi, mernih jamskih instrumenata, alata za rudarsko bušenje, maketa i modela, rudarskih mašina za otkopavanje uglja, prostog ručnog kopačkog alata, rudarskih uniformi i kostima, ordenja i medalja, buradi za vodu, rudarsko – geoloških karti, fotografija, arhivske građe, umetničkih dela i etnološke zbirke.

Radno vreme muzeja je od 09 do 17 časova.

U Senjskom Rudniku još uvek radi parna mašina za prevoz rudara u jamu, napravljena 1872. godine u Gracu u austrougarskoj fabrici “Jožef Kereši”. I danas bezbedno spušta rudare u jamu. Najpre je instalirana u rudniku Vrdnik na Fruškoj gori 1876. godine, gde je radila sve do 1922. godine, kada je prebačena u Senjski Rudnik. Na relaciji Senjski Rudnik – Ćuprija 1892. puštena je u rad i prva industrijska pruga uskog koloseka u Srbiji.

Početkom 20. veka Senjski Rudnik je postao najveći i najperspektivni rudnik mrkog uglja u zemlji. 21. jula 1903. godine se dogodila velika rudarska nesreća, kada je cela smena poginula. Povodom te nesreće meštani su 1906. godine Crkvu Svetog Prokopija, a 21. jul je počeo da se obeležava kao Dan rudara.

KAKO DO MUZEJA RUDARSTVA?

Autoputem prema Nišu, ako krećete iz Beograda, čeka vas oko dva sata vožnje i oko 120 pređenih km. Isključuje se skretanjem sa autoputa kod Markovca odakle je Senjski Rudnik udaljen 40 km, putem koji vodi kroz Svilajnac, Despotovac i Resavicu. Skretanjem sa autoputa kod Ćuprije, ako idete iz pravca Niša, Senjski Rudnik je udaljen 20 km.

(dijaspora.news/telegraf.rs)