Aktuelno

Teroristička politika protiv kulturno – istorijskih spomenika Azerbejdžana

By admin

Posted on 29/06/2018

Piše: Fidan Maksudova

Predsjednica nevladine organizacije

“Moderna žena i društvo”

Teritorija Azerbejdžana je jedno od mjesta pojave ljudske civilizacije. Rezultati arheoloških iskopavanja pokazuju da tokom istorije ljudi koji su živjeli na ovoj teritoriji sagradili su brojne spomenike. Većina ovih spomenika, dragocjeni biseri svjetske i istočne arhitekture, sačuvani su do danas.

U okviru svoje unutrašnje politike Azerbejdžan inicira na viskom nivou mjera zaštite i očuvanja spomenika i istorijskog nasleđa svih religija i manjina. Nažalost nije moguće primijeniti ove mjere širom države jer jedan dio Azerbejdžana je pod okupacijom. Tako da su svi muzeji, džamije i spomenici poznati po svojim materijalnim i kulturnim bogatstvom, uništeni kao posljedica okupacije Karabaha od strane jermenskih okupacionih snaga.

To nije bilo rušenje samo islamskog kulturnog nasljeđa već i drugih spomenika. Svjetski poznate pećine Azih i Taghlar uključujući i grobnice Garakopek i Uzarliktepe, koje su dokaz ranog ljudskog naseljavanja, namjerno su uništene i korišćene u vojne svrhe. Pored groblja u Hodžaliju, Agdamu, Agderinu, Fuzulinu i Džabrailu, mauzoleji, džamije, hramovi i spomenici koji su nekada pripadali kavkazskoj Albaniji kao i druga kulturna nasljeđa u okupiranim područjima Šuše, Laćina, Kalbažara, Gubadlina, Zangilana i Fuzulina jermenska vojska je uništila. Na ovaj način jermenske okupacione snage žele da iskorijene i privatizuju našu istorijsku prošlost i duhovno pamćenje države u kojoj živimo hiljadama godina.

Zajedno sa lokalnim naučnicima, ruski akademici Mešaninov I.I., Iesen A.I., Ljubun V.P., uključujući njemačke istraživače Resela E. i Gumela I.I, čak i jermenske istoričare Kušnareva K.H. i Danielian O.A., koji već dugi niz godina proučavaju spomenike Karabaha, u svojim člancima i govorima više puta su naglasili da istorijski spomenici, koji su bili opipljivo nasljeđe azerbejdžanskog naroda, uništili su Jermeni kao rezultat vandalističke politike.
Na osnovu informacija pribavljenih iz jermenskih izvora, satelitskih video zapisa, izvještaja misije OEBS-a zadužene za istraživanje okupirane teritorije, kao i drugih izvora na stotine istorijskih spomenika na ovoj teritoriji do sada je u potpunosti uništeno. Dok neuništeni su predstavljeni kao jermenski spomenici.

Na osnovu zvaničnih informacija iz kabineta ministara Azerbejdžanske Republike, ukupan broj kulturnih spomenika registrovanih na okupiranoj teritoriji je 900, neregistrovanih više od 1500, groblja više od 900 i međunarodno značajnih spomenika na desetine.

Lista koju je izradila državna komisija za rad s vjerskim udruženjima pokazuje da na okupiranim teritorijama ima oko 403 istorijskih vjerskih spomenika.Većina islamskih vjerskih spomenika, džamija i grobnica je porušeno od strane jermenske vojske. Jedan od razloga je zbog prisustva muslimanskih epigrafskih tekstova na njima. Zbog toga je nemoguće “jermenizovati“, prisvojiti i predstavljati ove spomenike kao neazerbejdžanski.

Prema tome, 63 od 67 džamija koje su zvanično postojale u Nagorno-Karabahu i okolnim područjima su u potpunosti srušene, dok 4 od njih su djelimično uništene. Pod pritiskom međunarodnih organizacija postignut je dogovor o očuvanju džamije Agdam Džuma i zidova Ašagi Gevheraga, Jukari Gevheraga i Satli džamije u gradu Šuša. Ali Jermeni su još jedanput postupili nemoralno demonstrirajući svoju mržnju prema Azerbejdžanu čuvajući domaće životinje, uključujući i svinje, u džamiji Agdam Jumah. Kulturno – istorijska baština Azerbejdžana na teritoriji Jermena trpi istu sudbinu.Ovi primjeri kulture se ne tiču samo azerbejdžanskog naroda već i cijelog čovječanstva. Sa te tačke gledišta, zaštita kulturno – istorijskih spomenika koji predstavljaju drevnu istoriju našeg naroda, predstavlja problem od međunarodnog značaja.

Uprkos činjenici da uništavanje i namjerno degradiranje istorijskih i kulturnih spomenika od strane jermenskih okupatorskih snaga je u suprotnosti sa Haškom konvencijom “Zaštita kulturne baštine tokom oružanih sukoba“ iz 1954. godine, evropskom konvencijom “Zaštita arheološkog nasljeđa“ iz 1992. godine, i UNESCO-ovom konvencijom “Zaštita svjetske kulturne i prirodne baštine“ iz 1972. godine , okupatori nastavljaju da sprovode nezakonska arheološka iskopavanja na našoj zemlji, ruše naše istorijske spomenike, džamije, groblja i sl., i falsifikuju našu istoriju i kulturno nasljeđe.

Vrijedi napomenuti da su izvještaji Ministarstva vanjskih poslova Azerbejdžanske Republike o uništavanju istorijskog i kulturnog nasljeđa na okupiranim teritorijama dostavljeni brojnim međunarodnim organizacijama. Kao rezultat preduzetih koraka, Organizacija islamske saradnje redovno usvaja rezolucije o uništenim i oštećenim islamskim kulturno – istorijskim spomenicima na azerbejdžanskoj okupiranoj teritoriji od strane Jermenije. Posljednje takve rezolucije usvojene su na sjednicama Savjeta ministara spoljnih poslova OIC-a koje su održane u Kuvajtu i Taškentu 2015. i 2016. godine.

Međunarodne organizacije koje sprovode misiju zaštite istorijskih gradova i spomenika kulture od štetnog uticaja prirodnih sila ili čovjekovog djelovanja trebalo bi da pomognu u zaštiti bogatog azerbejdžanskog kulturnog nasljeđa na azerbejdžanskim okupiranim teritorijama i daju pravu pravnu ocjenu tog zločina.